Verantwoording algemeen
Algemeen
VLPA
Bijnierschorsinsufficiëntie kan meerdere oorzaken hebben en kan zowel acuut als chronisch zijn. Patiënten met een acute of chronische bijnierschorsinsufficiëntie worden behandeld met corticosteroïdsuppletie. Onder normale omstandigheden produceren de bijnieren in stresssituaties extra glucocorticoïden. Deze hormonen spelen in stresssituaties een onmisbare rol in het bewaken van de homeostase door onder meer behoud van bloeddruk, stimulatie van afweer en mobilisatie van energiebronnen.
Patiënten met bijnierschorsinsufficiëntie of een tekort aan cortisol door een hypofyseprobleem of langdurig corticosteroïdgebruik zijn niet in staat om bij stress (of bij onvoldoende therapietrouw) voldoende extra glucocorticoïden te produceren. Dit kan in ernstige gevallen leiden tot een bijniercrisis. Het klinisch beeld wordt dan gekenmerkt door een acute verslechtering met ernstige vermoeidheid, verwardheid, misselijkheid, braken, buikpijn, duizeligheid met collapsneiging en kan binnen enkele uren resulteren in een circulatoire shock en met name bij kinderen ook in een hypoglykemie. Voorbeelden stresssituaties: koorts, sepsis, braken, diarree.
Patiënten met een tekort aan bijnierschorshormoon beschikken vaak zelf over noodmedicatie bestaande uit hydrocortison (Solucortef Act-0-Vial 100mg). Is er geen hydrocortison voorhanden, dan kan ook van andere steroïden gebruik gemaakt worden. Het equivalent van 100 mg hydrocortison is 4 mg dexamethason(fosfaat) of 25 mg prednisolon (Di-Adreson-F) .
Expert opinion
-Bronnen
- Bornstein, S. R., Allolio, B., Arlt, W., Barthel, A., Don-Wauchope, A., Hammer, G. D., ... Torpy, D. J. (2016, 02 01). Diagnosis and Treatment of Primary Adrenal Insufficiency: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. Volume 101-Issue 2, 364-389. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. doi.org/10.1210/jc.2015-1710
- Mulder, A., Nauta, S., Pieters, G., & Hermus, A. (2008, 07 05). Addison-crisis bij patiënten bekend wegens bijnierschorsinsufficiëntie: het belang van vroegtijdig ingrijpen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008; 152:1497-500. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://www.ntvg.nl/artikelen/addison-crisis-bij-patienten-bekend-wegens-bijnierschorsinsufficientie-het-belang-van
- Noordzij, A., Smans, L., Hermus, A., Scholten, W., & van den Hoek, J. (2017, 11). Kwaliteitsstandaard Bijnieraandoeningen. Bijnierschorsinsufficiëntie, Adrenogenitaal syndroom, Syndroom van Cushing, Primair hyperaldosteronisme, Feochromocytoom. BijnierNET. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://www.bijniernet.nl/wp-content/uploads/2017/12/compleet.pdf
V&A
-Verdieping
