Verantwoording algemeen
Algemeen
VLPA
Bij een ernstige COPD leidt een exacerbatie gemakkelijk tot een respiratoire insufficiëntie. Mogelijke oorzaken van een exacerbatie zijn: virale of bacteriële infecties van bovenste en onderste luchtwegen of expositie aan irriterende stoffen.
β2-agonisten zijn krachtig bronchusverwijdende medicamenten. Het effect van kortwerkende β2-agonisten per inhalatie treedt onmiddellijk op en houdt maximaal vier tot zes uur aan.
Zuurstoftherapie kan leiden tot respiratoir falen, hypercapnie en acidose. Verminder de zuurstoftoediening als de saturatie van de COPD-patiënt 93% of meer bedraagt of wanneer de patiënt duizelig wordt, dit wijst mogelijk op hypercapnie.
Bij patiënten met acute exacerbatie COPD, behandeld met glucocorticoïden, kunnen bijwerkingen optreden zoals hyperglykemie.
De protocollencommissie kiest voor hydrocortison als corticosteroïd voor de behandeling van een exacerbatie van astma of COPD, met als achtergrond eenvoud en efficiëntie van de op de ambulance beschikbare medicatie. Daartoe is Combivent alleen beschikbaar in de mengverhouding salbutamol/ipratropiumbromide 2,5/0,5 mg.
Het afkappunt voor kinderen bij 4 jaar en de dubbele dosering voor kinderen tussen de 4 jaar en volwassen leeftijd zijn gebaseerd op de APLS-richtlijn.
In observationele studies is het effect van het gebruik van CPAP bij een exacerbatie van COPD op de reductie van de noodzaak tot intubatie, alsmede op een reductie van de lengte van de ziekenhuisopname en mortaliteit, aangetoond. Bij astma is het bewijs tot nu toe minder overtuigend, slechts in een aantal kleinere studies wordt ook een gunstig effect beschreven. Om die reden is gekozen voor de toepassing van CPAP alleen bij ernstige exacerbaties COPD.
Voor het toedienen van salbutamol i.v. is in de bestaande richtlijnen onvoldoende bewijs gevonden. Vanwege potentiële gevaren en bijwerkingen bij i.v. toediening is besloten om dit niet op te nemen in het protocol.
Expert opinion
Bronnen
De Jong, J., Bouma, M, & Hooymans, C. (2021, juli). NHG-richtlijn Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/geneesmiddelen-en-zuurstof-spoedeisende-situaties#volledige-tekst
Diagnostiek en behandeling COPD-longaanval in het ziekenhuis. (2017). LAN, NVALT Richtlijn. Opgehaald op 16 maart 2023 van https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/behandeling_copd-longaanval_in_het_ziekenhuis/systemische_corticosteroiden_bij_copd.html