Verantwoording algemeen
Algemeen
VLPA
Als start van het protocol is gekozen voor “relevant trauma met kans op wervelletsel”. Ter verduidelijking worden enkele voorbeelden benoemd, het is niet mogelijk een volledige opsomming te geven. De inschatting of een trauma al dan niet relevant is voor het ontstaan van wervelletsel wordt gemaakt door de professional, waarbij bij twijfel altijd gekozen dient te worden voor immobilisatie.
Opgemerkt dient te worden dat de kans op traumatisch wervelletsel verhoogd is bij oudere patiënten (met name > 65 jaar), waarbij de presentatie / pijn minder op de voorgrond kan staan.
Expert opinion
-Bronnen
- Richtlijn Acute Traumatische Wervelletsels. (2019, 11 15). Nederlandse Ortopedische Vereniging. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/acute_traumatische_wervelletsels/startpagina_-_acute_traumatische_wervelletsels.html
- Snijders, R., & Smit, V. (2021). Compendium Geneeskunde-Boek 4 Traumachirurgie en Orthopedie. ACCO.
V&A
Mag een mobiele patiënt zelf op de brancard stappen indien wervelkolom-immobilisatie geïndiceerd is?
Onnodige manipulatie van de wervelkolom moet worden vermeden bij adequaat, alert reagerende patiënten die in bijvoorbeeld in autowrak zitten en welke (druk)pijn aangeven aan de (cervicale) wervelkolom. Zo mogelijk kunnen deze patiënten het beste zelf uitstappen, eventueel na bevrijding. Een traumapatiënt waar wervelkolom-immobilisatie voor geïndiceerd is, wordt bij voorkeur vervoerd op een vacuümmatras. De huidige brancardmatras met headblocks voldoet ook qua stevigheid en comfort.
Deze werkwijze is in LPA 8 (2014) geïntroduceerd en stond daarom in een specifiek protocol toegelicht. Bij het ontwikkelen van LPA9 is dit als de standaard werkwijze voor de ambulancezorg geaccepteerd waarbij verdere toelichting niet meer nodig wordt geacht.
In de Richtlijn Acute Traumatische Wervelletsels (2019, 11 15) zijn deze inzichten ook terug te vinden (pagina 22 / 23):
Kies voor self extrication (zichzelf bevrijden / uitstappen):
- bij rug- of nekpijn zonder verminderd bewustzijn;
- en indien de patiënt niet onder de invloed is van alcohol of verdovende middelen;
- en indien de patiënt geen significant afleidend letsel heeft.
Hiernaast kiest de werkgroep analoog aan de Noorse richtlijn (Kornhall, 2016) ervoor om patiënten waarbij er sprake is van volledig bewustzijn - waar mogelijk - zelf uit het voertuig te laten stappen. Men neemt aan dat spinale bewegingen binnen de normale beweeglijkheid veel minder impact hebben dan het oorspronkelijke trauma, en dat daarnaast de spierspanning de wervelkolom verder zal beschermen. Het wordt daarmee onwaarschijnlijk geacht dat self extrication na het oorspronkelijke ongeval nog verdere schade zal veroorzaken.
versie 17 april 2023