Verantwoording algemeen
Algemeen
VLPA
Hitte- of warmtegerelateerde symptomen in oplopende ernst:
- hittekrampen: pijnlijke spierkrampen en spasmen als gevolg van een combinatie van (erge) warmte, langdurige inspanning, hevig transpireren en veel drinken van water; het beeld ontstaat doordat verloren zouten (transpiratie) niet worden aangevuld;
- hitte-uitputting (meest voorkomend): verlies van vocht (dehydratie) ten gevolge van hitte, wat een verminderd bloedvolume geeft; er kan zoutdepletie bestaan; cave collaps. Klachten zijn: malaise, duizeligheid, zwakte, vermoeidheid, hoofdpijn, wazig zien, spierpijn, misselijkheid en/of braken; de patiënt transpireert fors; de lichaamstemperatuur is normaal of hoog, maar niet hoger dan 40°C; er kan tachycardie bestaan en (orthostatische) hypotensie;
- hitteberoerte (ernstigste vorm): hyperthermie ten gevolge van hitte, geassocieerd met een systemische inflammatoire respons (SIRS) welke leidt tot een syndroom van multiorgaan dysfunctie, waarbij de encefalopathie op de voorgrond staat; de lichaamstemperatuur is per definitie hoger dan 40°C. De patiënt kan verward en gedesoriënteerd zijn, een insult krijgen of in coma raken. De huid is vaak erg warm en rood en transpiratie is afwezig. De aandoening is ernstig, leidt regelmatig tot nierfalen en stollingsproblemen en bij herstel blijven vaak neurologische klachten (van cognitieve stoornissen tot ataxie) bestaan. Slechte prognostische tekenen zijn: een temperatuur boven de 42°C, cardiovasculaire complicaties en een comaduur van langer dan 8 uur. Een aanhoudende kerntemperatuur > 40 °C kan tot een circulatiestilstand leiden.
Bij kinderen jonger < 3 maanden kunnen de symptomen die wijzen op een ernstige infectie aspecifiek zijn of ontbreken. Omdat vaccinaties bij kinderen jonger < 3 maanden nog onvoldoende bescherming geven is de kans op bacteriële verwekkers zoals Haemophilus influenzae en pneumokokken verhoogd. Daarom worden deze kinderen aan een (kinder)arts overgedragen/gepresenteerd.
Expert opinion
Het meten van de lichaamstemperatuur van potentiele hypertherme patiënten is in de ambulancesetting onbetrouwbaar. Alleen invasieve/transoesophagale metingen kunnen de mate van hyperthermie objectiveren, deze zijn echter niet gangbaar in de ambulancesetting. Rectale temperatuurmeting is nog het meest accuraat.
Omdat de behandeling in de verschillende stadia van hyperthermie met uitzondering van snel koelen nagenoeg gelijk is, kan op basis van symptomen een beslissing genomen worden.
Onderdompeling in ijswater onder getrainde medische begeleiding lijkt bij een hitteberoerte een effectieve koelmethode; dit is in de ambulancesetting niet uitvoerbaar. Indien verantwoord uitvoerbaar door bijvoorbeeld evenementzorg, benut dan de mogelijkheid indien noodzaak hiertoe bestaat.
Bronnen
- Douma, M., Aves, T., Allan, K., Bendall, J., Berry, D., Chang, W., ... Lin, S. (2020, 01 22). First aid cooling techniques for heat stroke and exertional hyperthermia: A systematic review and meta-analysis. March 2020, Volume 148, 173-190. Resuscitation. doi:10.1016/j.resuscitation.2020.01.007
- Epstein, Y., & Yanovich, R. (2019, 06 20). Heathstroke. September 2019, Volume 380, 2449-2459. The New England journal of medicine. doi:10.1056/NEJMra1810762
- Filep, E., Murata, Y., Endres, B., Kim, G., Stearns, R., & Casa, D. (2020, 11 05). Exertional Heat Stroke, Modality Cooling Rate, and Survival Outcomes: A Systematic Review. 2020, Volume 56-Issue 11, 589. Medicina. doi:10.3390/medicina56110589
- Kramers, C., Tuut, M., Van Leeuwen, H., Dekker, D., Van Dijken, G., Benedictus, J., ... I.R.A.M., M. z. (2017, 12 18). Richtlijn Intoxicaties: eerste opvang in het ziekenhuis. Nederlandse Internisten Vereniging. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/intoxicaties_eerste_opvang_in_het_ziekenhuis/startpagina_intoxicaties.html
- Lott C., Truhla´r A, Alfonzo d. A., Barelli e A., Gonza´lez-Salvado, V., Hinkelbein J.,... Soar, J. (2021) European Resuscitation Council Guidelines 2021: Cardiac arrest in special circumstances. Opgehaald op 30 maart 2023 van https://www.cprguidelines.eu/assets/guidelines/European-Resuscitation-Council-Guidelines-2021-Ca.pdf
- Morrissey, M., Scarneo-Miller, S., Giersch, G., Jardine, J., & Casa, D. (2021, 01 15). Assessing the Validity of Aural Thermometry for Measuring Internal Temperature in Patients With Exertional Heat Stroke. 2021, Volume 52 - Issue 2, 196-202. Journal of Atlethic Training. doi:10.4085/1062-6050-0449.19
- Olasveengen, T., Semeraro, F., Ristagno, G., Castren, M., Handley, A., Kuzovlev, A., ... Perkins, G. (2021, 06 01). Guidelines for Resuscitation. doi.org/10.1016/j.resuscitation.2021.02.003
- Van den Berg, J., Brouwer, M., Bruinenberg, J., Buysse, C., Delnoij, T., Van Haren, I., ... Weijenberg, W. (2021, 04 21). Richtlijnen Reanimatie in Nederland. Nederlandse Reanimatie Raad. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://www.reanimatieraad.nl/app/uploads/2022/09/Richtlijnen-Reanimatie-in-NL-2021-1.pdf
- Van den Brule, J., Alsma, J., Boer, A., Van Exter, P., Hoek, A., Hofdom, S., ... Projectgroep Veldnorm Evenementenzorg. (2020, 02). Richtlijn Duursport en Hardlopen. Veldnorm Evenementenzorg. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://www.evenementenz.org/downloads/VNEZ_Richtlijn_DuursportenHardlopen_v0.9_Feb22.pd
V&A
Is het bij alle patienten met hyperthermie noodzakelijk om om natte doeken te plaatsen en isotone dranken te later drinken?
Pas handelingen vanuit het interventieventieblok toe welke passend zijn in de context van de indivduele zorgverlening bij de ernst van de hyperthermie. Er is geen verplichte volgordelijkheid voor deze handelingen.
versie 01 juni 2023