Verantwoording algemeen
Algemeen
VLPA
Syncope is een vorm van wegraking. Wegraking is een frequent voorkomende ingangsklacht. De onderliggende oorzaak kan varieren van een relatief onschuldige vasovagale syncope tot een potentieel levensbedreigende subarachnoïdale bloeding.
Bij een patient met de ingangsklacht wegraking is de eerste stap bepalen of het een echte wegraking is geweest. Dit wordt vastgesteld op basis van anamnese en hetero-anamnese. Een wegraking is tijdelijk bewustzijnsverlies van minder dan 5 minuten en spontaan herstel, waarbij het bewustzijnsverlies gekenmerkt wordt door
- amnesie voor de periode van bewusteloosheid,
- geen reactie op aanraken of aanspreken
- abnormale motoriek, blijkend uit valneiging.
De redeneerhulp wegraking geeft handvatten om te komen tot een werkdiagnose. Eerst wordt bepaald of de wegraking een gevolg is van een trauma op het hoofd; let op, andersom kan ook. Daarna wordt bepaald of aan de voorwaarden van de definitie wegraking wordt voldaan. Zo niet, dan wordt aan andere oorzaken van het bewustzijnsverlies gedacht, zoals intoxicaties, metabool, neurologisch (zoals. epilepsie, SAB, verterbrobasilaire TIA) of psychogeen. Blijkt na doorlopen van de redeneerhulp sprake van een syncope (een wegraking veroorzaakt door cerbrale hypoperfusie, in te delen in cardiogene-, reflex- en orthostatische syncope), dan is de volgende stap risicostratificatie.
Een veel gestelde vraag is of een beroerte een wegraking kan veroorzaken. Dat kan zo zijn maar niet zo dat het diagnostische problemen oplevert. Een TIA of beroerte geeft bijna altijd focale uitval zonder bewusteloosheid; alleen bij een vertebrobasilaire TIA en een subclavian steal syndroom kan kortdurend bewustzijnsverlies optreden, maar dan is er ook altijd uitval van hersenstam of cerebellum met symptomen als diplopie of dysartrie. Een SAB kan ook een wegraking veroorzaken, maar daarbij staat de hoofdpijn op de voorgrond.
Trekkingen, tongbeet en urine-incontinentie kunnen zowel bij een insult (convulsie) als een syncope voorkomen. De trekkingen bij een insult zijn in principe grof, symmetrisch en ritmisch (in tegenstelling tot bij een syncope) en het aantal schokken is met name onderscheidend: de ‘10/20-regel’ stelt dat minder dan 10 schokken wijst op syncope en meer dan 20 op een insult. Een laterale tongbeet is veel waarschijnlijker bij een insult, maar bij een syncope kan letsel aan de punt van de tong ontstaan. Incontinentie voor urine is geen betrouwbaar onderscheidend symptoom omdat dit zowel bij syncope als een insult kan plaatsvinden.
Expert opinion
-Bronnen
- Brignole, M., Moya, A., De Lange F.J., Deharo, J., Elliott, P., Fanciulli, A., . . . Van Dijk, J. (2018, 03 19). 2018 ESC Guidelines for the diagnosis and management of syncope. June 2018, Volume 39-Issue 21, 1883-1948. European Heart Journal. doi:10.1093/eurheartj/ehy037
- Peeters, S., Hoek, A., Mollink, S., & Huff, J. (2014, 04 16). Syncope: risk stratification and clinical decision making. April 2014, Volume 16-Issue 4, 1-22. Emergency Medicine Practice. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://www.bumc.bu.edu/emergencymedicine/files/2016/02/EBM_Review_Syncope.pdf
- Shen, W.-K., Sheldon, R., Benditt, D., Cohen, M., Forman, D., Goldberger, Z., . . . Yancy, C. (2017, 03 09). 2017 ACC/AHA/HRS Guideline for the Evaluation and Management of Patients With Syncope. August 2017, Volume 70-Issue 5, e39-e110. Journal of the American College of Cardiology. doi:10.1016/j.jacc.2017.03.003
- Syncopedia-NED. (sd). Opgehaald van https://nl.syncopedia.org/wiki/Hoofdpagina
- Syndopedia. (sd). Opgehaald van https://www.syncopedia.org/
- Van Dijk, J., Harms, M., De Lange, F., Rutten, J., Thijs, R., & Van der Velde, N. (2022, 04 04). Wegrakingen. Artikel voor onderwijs en opleiding, 2022, 166. `Nederland Tijdschrift voor de Geneeskunde. Opgehaald op 1 oktober 2022 van https://www.ntvg.nl/wegrakingen